Denge ve Denetleme Ağı

Cumhurbaşkanı Yürütme İlişkileri Açısından ve Denge ve Denetleme

ve Hükümet Sistemleri

Hoşgeldiniz Konuşması

Av. Fevzi Konaç

Önümüzdeki iki yıl içinde iki önemli seçim bizleri bekliyor. İlkinde devlet başkanını ilk defa halk oyuyla seçerken, genel seçimlerde de yeni anayasa da dahil olmak üzere ülke gündemindeki bir çok önemli konuyu müzakere edecek, yasalaştıracak siyasi kadroyu seçeceğiz.  Kısacası önümüzdeki dönemde, siyasette ve kaçınılmaz olarak tüm toplumsal yaşamda büyük değişimlere de tanık olacağız.

Bu çalıştayda önümüzdeki günlerde daha da haraketlenecek seçim tartışmalarından bir adım öteye geçelim istiyoruz. Seçim sonrasında ortaya çıkacak yeni durumda yani halk oyuyla seçilecek bir cumhurbaşkanının varlığında denge ve denetleme mekanizmalarının nasıl işletilebileceğine ilişkin birlikte bir tartışma yaparak öneriler geliştirelim istiyoruz.  Çünkü kuvvetler ayrılığı ve denge ve denetleme mekanizmaları bir demokrasinin iyi işleyebilmesinin aynı zamanda sigortasıdır.

En basit tarifiyle denge ve denetleme sisteminde devletin organları kendi işlevlerini yerine getirirken bir diğerinin fazla güç elde etmesinin önüne geçecek araçlar vardır.  Böylelikle gücün tek bir organ, kurumda yoğunlaşmasının önüne geçilir.  Bu da yukarıda değindiğim gibi, demokrasinin sağlıklı bir şekilde işlemesini sağlarken, temel hak ve özgürlüklerin de garanti altına alınması sağlanır.  Türkiye’de denge ve denetleme mekanizmaları hiçbir zaman modern demokrasilerde olduğu gibi işler halde olmamıştır.  Askeri vesayet, zayıf sivil toplum, kısıtlı basın özgürlüğü, güçlü merkeziyetçi yapı gibi bir çok nedenden dolayı, demokratik sistemimiz denge ve denetlemeyi yaşatacak, yerleşikliğini sağlayacak bir süreklilik arz etmemiştir.

Ancak geldiğimiz bu noktada, yani dinamik bir ekonomik kalkınmayı sağladığımız ve canlı bir toplumsal yaşamı sürdürdüğümüz bu günlerde, demokrasimizin güçlenmesi, pekişmesi için işleyen bir denge ve denetleme sistemini de ihtiyacımız var. Önümüzdeki günlerde halkın desteğini alarak seçilecek Cumhurbaşkanı’nın halen parlamenter sistemle yönetilen ülkemizde denge ve denetleme açısından ne tür bir rol oynayacağını tartışmamız bu yüzden önem taşıyor.  Ülkemizde hak ve özgürlüklerin garanti altına alınması için denge ve denetleme mekanizmalarına ihtiyacımız var.  Bu tür bir tartışmanın sadece siyasetin içinde değil, sivil toplum içinde sivil aktörler olarak bizler tarafından da yürütülmesine gerek var.  Bizlerin de sivil toplum olarak öneriler geliştirmemiz ve siyaset ve kamuoyu ile paylaşmamız gerek.  Bu da sivil toplum olarak bizim üzerimize düşen görev.

Bugün yapacağımız tartışmaların uzun vadede Türkiye’deki sisteme ve demokrasimize katkı vereceğini umut ediyor, katılımınız için Denge ve Denetleme Ağı adına teşekkür ediyorum.